استقرای جدلیاستقرای جدلی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای استقرای تشکیل شده از مواد جدلی است. ۱ - توضیح اصطلاحاستقرای جدلی، استقرائی است که جزئیاتِ استقرا شده، از مواد جدلی یعنی: مسلمات، مشهورات حقیقی و وضعیات باشد؛ به بیان دیگر، نوعی جدل است که صورت استقرا دارد. خواجه طوسی می‌گوید: «صورت حجت جدلی یا قیاس بود یا استقرا، و اگرچه قیاس به عقل نزدیک‌تر بود و التزام او تمام‌تر، اما استقرا به حس نزدیک‌تر بود و در اقناع مفید‌تر و نزدیک جمهور از جهت اشتمالش به امثله مقبول‌تر». ابن‌سینا در باره استقرای جدلی می‌گوید: «مدار جدل بر قیاس و استقرا استوار است… استقرای جدلی یا به حسب ظاهر و یا به حسب ادعای طرف مجادله تام محسوب می‌شود». [۲]
قوام صفری، مهدی، ترجمه برهان شفا، ص۲۲.
[۴]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۳، ص۵۵.
۲ - پانویس
۳ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «استقرای جدلی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۱/۲. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|